Overzicht van deze pagina

• Inleiding
• Auto's: Engelse 'youngtimers'
• Orgels en orgelbouw
• Een inspirerend onderkomen: een kerk?!
• Additioneel gebruik: kantoor en wonen
• Gebruik: nadruk op het monument
• Activiteiten in en verhuur van de kerk
• Zo zou dat eruit kunnen gaan zien

25 mei & 8 juni 2020 (Nederlandse vertaling een maand later)

Waarom zou iemand een kerk willen hebben? Waarom zou Rens Swart de Corneliuskerk in eigendom willen hebben? En wat is hij van plan te gaan doen in de Sint-Corneliusbasiliek, zoals hij hem graag noemt?

Ik heb mijn verhaal in twee delen gesplitst: op deze pagina beschrijf ik wat ik van plan ben te doen in de Corneliusbasiliek, maar ik heb een aparte pagina gewijd aan hoe mijn levenslange fascinatie voor kerken en de behoefte aan een bedrijfshal culmineerde in de koop van de Corneliuskerk.

Op deze pagina zal ik beschrijven wat ik van plan ben te doen in de kerk. Ik zal het beschrijven als een soort van 'gebruikerseisen' en zal concluderen hoe die eruit zien in de Sint-Corneliusbasiliek. Ik begin met mijn eisen voor wat betreft auto's: dat is immers de meest prominente bestemming voor mijn huidige bedrijfshal en ik was op zoek naar vervangende ruimte daarvoor. Daarna bespreek ik orgels en orgelbouw, omdat die later aan mijn gebruik van de hal werden toegevoegd. Tot slot bespreek ik waarom een monumentale kerk voor mij de perfecte en voordehandliggende oplossing is voor mijn behoefte aan ruimte: omdat negentiende-eeuwse religieuze architectuur in feite mijn oudste fascinatie is, nog lang voordat ik hoe dan ook in (sommige) auto's geïnteresseerd raakte, en omdat ik jaren keihard gewerkt heb om dat soort architectuur te bestuderen én te beschermen. Ik zal mijn gebruik van de kerk om gewoon aan auto's en orgels te werken combineren met de zorg voor dit prachtige voorbeeld van negentientwintigerjaren religieuze baksteenarchitectuur.

Toen ik overwoog om de kerk te verwerven, streefde ik ernaar uitgebreid overleg te hebben met het Bisdom Breda en de Gemeente Steenbergen. Men kan een gebouw immers niet voor een andere bestemming gebruiken dan is vastgelegd in het officieel vastgestelde en gepubliceerde bestemmingsplan. Het is niet verrassend dat de kerk de bestemming 'maatschappelijk' heeft, waaronder ook religieus gebruik valt. De vorige kandidaat-koper kreeg het voor elkaar om de bestemming uit te breiden tot wonen, zodat je ook in de kerk kunt wonen. Zowel de Gemeente als het Bisdom hebben wat te zeggen over wat er in de kerk mag gebeuren. De gemeente vanwege het bestemmingsplan, het bisdom omdat er een 'kettingbeding' in het koopcontract is opgenomen, dat een hoop activiteiten opsomt die niet toegestaan zijn en een aantal andere ernstige beperkingen en zelfs torenhoge boetes voor overtredingen. Zowel de gemeente als het bisdom waardeerden mijn coöperatieve houding en openheid duidelijk zeer.

Toen ik jong was reisden wij alleen per fiets en trein. Het was gewoon een kosteneffectieve manier voor de reizen die vooral mijn vader als dagelijkse forens maakte. Pas toen ik in de twintig was en mijn ouders in de zestig, hebben we allemaal een rijbewijs gehaald. Een paar jaar later kocht ik mijn eerste auto: een Rover 3500 Vanden Plas (het hele verhaal vind je elders op deze site!). Toen mijn vrouw en ik er nog eens 240.000 km op klok bij gereden hadden, kocht ik een Daimler Double Six. En na een paar jaar een andere Rover SD1 en toen na een ongeluk een tweede Daimler. Ik begon aan de auto's te werken en kocht andere, omdat ze mooi waren of goedkoop of omdat ze als een goedkope onderdelenleverancier functioneerden.

Mijn auto's zijn niet altijd de beste en ze zijn niet allemaal in rijdbare conditie, maar ik vind het leuk ze te hebben. Zoals altijd heb ik meer plannen in mijn hoofd en opgesomd in mijn digitale geheugen dan ik mogelijk ooit in mijn leven kan uitvoeren. Ik ben me daarvan bewust en ik word er niet zenuwachtig van, nou ja, meestal niet.

Hoewel, ik heb altijd overwogen dat het het meest effectief is als mijn auto's zowel dienen om mijn dagelijkse vervoersbehoeften te vervullen als mijn liefhebberij. Mijn auto's zijn altijd ook mijn dagelijkse zakelijke auto's geweest. Soms maakt me dat een beetje zenuwachtig, omdat ik er eentje nodig hebt voor mijn dagelijkse vervoer terwijl er tegelijk een (grote) klus aan moet gebeuren – of hij hoe dan ook niet rijdt. Bovendien hebben mijn auto's altijd een beetje als een soort visitekaartje gefungeerd om de brede vaardigheden van de eigenaar te illustreren.

Toen ik er na een paar jaar genoeg van had om op straat bij huis aan de auto's te werken, begon ik te zoeken naar een schuur of onderkomen of hal of loods of zoiets om eraan te kunnen werken, om ze droog te houden, om ze te behoeden voor het verzamelen van meer roest dan ze al hebben en om ze 's nachts rustig te kunnen laten staan als ze nog niet klaar zijn. Gaandeweg huurde ik een plek in een voormalige aardappelloods, kocht ik een garage ter grootte van één auto, verhuisde en uiteindelijk kocht ik, met een compagnon, een heel mooie ruime bedrijfshal. Er is plek voor mijn ongeveer tien auto's en onderdelen, hoewel de slechtste auto's in weer en wind moeten staan, achter de hal.

Dus de eerste vereisten aan mijn nieuwe ruimte zijn:

• een droog onderkomen voor ongeveer tien jonge klassieke auto's, waarvan sommige slechts roestige onderdelenleveranciers zijn;
• een droge plek om op een prettige manier aan auto's te kunnen werken, met een vlakke vloer, ruim genoeg om van alle kanten onder de auto's te kunnen kruipen (ik durf nu niet te vragen naar een hydraulische garagebrug) en met goede verlichting;
• voldoende ruimte om gereedschap te gebruiken en op te bergen;
• ruimte voor verzamelde auto-onderdelen, sommige in dozen of op planken, maar ook reserve-portieren en dat soort grote spullen waarover ik op een of andere manier struikelde en waarvan ik besloot dat ze op de lange termijn goed van pas zouden kunnen komen …
• als er gelegenheid is om (sommige van) mijn auto's sjiek te kunnen presenteren, dan zou dat mooi zijn.

O wacht, ik vergeet nog iets belangrijks te vermelden. Ik vergeet dat het voor u niet vanzelfsprekend is, hoewel het dat voor mij wel is. Maar het is ook belangrijk voor de autoriteiten!

• Het werken aan auto's is geen bedrijfsmatige activiteit.
• Ik ben niet geïnteresseerd in het werken aan andere auto's dan die van mezelf.
• Ik koop alleen auto's, ik verkoop er nooit een! Nou ja, bijna nooit.
• Ik koop of verkoop auto's nooit commercieel.

Ik geef toe dat het niet voordehandliggend is om deze vereisten voor ruwe ongeciviliseerde objecten als ouwe auto's te vervullen in een kerk. Voor mij is het duidelijk dat het prima past. Het zal er af en toe een beetje ongeorganiseerd uitzien, maar voor mij is het voordehandliggend dat ik een kerk als een eerbiedwaardig monument behandel. Ook met ouwe auto's erin. Dit heb ik ook uitgelegd aan de gemeente en het bisdom.

Veel eerder dan ik in oudere auto's geïnteresseerd raakte, of in auto's in het algemeen, werd ik een orgelliefhebber. Sommige vrienden of mensen die me goed kennen waren eigenlijk erg verbaasd dat ik in auto's geïnteresseerd ben: dat associeert men niet met mijn soort persoon. Elders op deze website heb ik uitgebreid verteld hoe ik gefascineerd raakte in orgelmuziek en op mijn veertiende kerkorganist werd (hoe durven mensen te zeggen dat ik altijd laat ben?). Omdat ik van nature nogal nieuwsgierig en technisch ben, was ik al ras ook in orgeltechniek en orgelbouw geïnteresseerd. Dat is feitelijk zo dominant dat ik er een aparte afdeling van deze website aan gewijd heb!

Toen, rond 2009, ontstonden er twee nieuwe initiatieven. Toen ik samenwerkte met de oude orgelbouwer Romy Casteels van de Belgische firma Orgelbouw Jos Stevens (dat zijn 200e verjaardag viert in 2022!) zag ik kansen voor Jos Stevens die Casteels niet benutte. In 2011 besloot ik dat ik in een deel van mijn levensonderhoud zou proberen te voorzien via de orgelbouw (feitelijk niet door het bouwen van orgels, maar door onderhoud en het implementeren van technische oplossingen) en Rens Swart Orgelbouw was geboren. Het heeft zijn eigen website.

Tegelijk kwam ik gevallen tegen van orgels die overcompleet zouden worden als gevolg van kerksluitingen. Ik kwam op het idee dat, als ik een tussenvloer zou bouwen in de bedrijfshal die mijn compagnon en ik samen hebben, dat ik zo'n orgel daar zou kunnen opbouwen. Niet alleen om erop te spelen, zelfs niet in de eerste plaats, maar toch vooral om bezig te zijn met orgeltechniek. Ik heb elders op deze website uitgebreid beschreven wat voor redenen ik heb om een pijporgel voor mezelf te verwerven en dit op te bouwen in mijn bedrijfshal.

Ondertussen verwierf ik begin 2018 plotseling drie orgels die uit hun kerken moesten worden verwijderd en met hulp van vrienden klaarde ik die zware klus in een paar weken. Eén van die orgels moest in vier dagen uit een kerk uit de jaren negentienvijftig worden verwijderd omdat het gebouw zou worden gesloopt, terwijl niemand zich kennelijk had gerealiseerd dat er een groot en in goede staat verkerend 16'-orgel in de kerk stond. Het tweede orgel, dat in een kerk stond die op het orgel na reeds geheel ontruimd was, was half beroofd van zijn pijpen door dieven die op het metaal uit waren (je gelooft het niet, er lagen nog wat restjes platgestampte pijpen!). Het hele tweede manuaal was echter nog compleet en zou uitstekend geschikt kunnen zijn als basis voor een koororgel op een locatie waarbij ik betrokken was, dus organiseerde ik nog vóór het orgel van mij was een actie om pijlsnel in ieder geval het pijpwerk in veiligheid te brengen omdat duidelijk was dat de dieven zouden terugkomen. Het derde orgel was door een bekende orgelbouwer tamelijk slecht onderhouden omdat men geïnteresseerd was in zo'n mechanisch ding uit een andere kerk, terwijl ik het verwaarloosde orgel voor mezelf heel interessant vond.

Mijn orgelonderdelen werden opgeslagen op pallets en in stellingen in onze bedrijfshal. Omdat we inmiddels een tussenvloer aan het bouwen waarmee het vloeroppervlak zowat verdubbeld zou worden (dit deden we zelf), bleven alle orgel- (en auto-)onderdelen op hun tijdelijke pallets om ze met de heftruck makkelijk te kunnen verplaatsen. Daarom ben ik nooit begonnen aan het daadwerkelijk opbouwen van mijn eigen orgel. Vervolgens besloten mijn compagnon en ik in 2018 om te 'scheiden' omdat zijn plannen met de bedrijfshal een andere kant op gaan dan die van mij. We doen normaal alles sam-sam dus dat gaat wringen. Dit betekent dat opnieuw al mijn orgels in splinters en mootjes uit elkaar blijven liggen.

De eisen aan mijn nieuwe ruimte voor orgels en orgelbouw kunnen als volgt worden opgesomd:

• genoeg ruimte om orgelonderdelen te kunnen opslaan, inclusief grote onderdelen zoals windladen en orgelpijpen, waarbij vaak niet kan worden gegarandeerd dat de einddatum van de opslag vóór Sint-Juttemis is;
• de mogelijkheid een comfortabele werkplaats te kunnen inrichten, geschikt om professioneel aan orgels en orgelonderdelen te kunnen werken;
• ruimte om orgelbouwgereedschap en orgelbouwmateriaal te kunnen opslaan;
• ruimte om een groot orgel voor mijzelf te kunnen opbouwen, vooral bestaande uit delen van door mij gedemonteerde interessante orgels;
• dit eigen orgel zal vooral dienen als gigantisch project om mijn eigen orgelbouwvaardigheden te ontwikkelen en dat zal een hoop lol geven;
• de akoestiek van het nieuwe 'onderkomen' moet bij voorkeur gunstig zijn voor orgelmuziek, dat wil zeggen een nagalmtijd van tenminste 2,5 seconde en hopelijk 4 seconden of meer, met een gelijkmatige frequentieverdeling;
• alle eisen met betrekking tot orgels zijn voor niet-publiek gebruik, maar een matig en weinig frequent publiek gebruik kan niet worden uitgesloten.

Ik moest dus een ander onderkomen zoeken voor de bovengenoemde spullen. Ik ben blij met wat ik nu heb: een goede, grote, 300 vierkante meter grote bedrijfshal, maar ik deel deze met mijn compagnon en zijn eisen worden strenger, terwijl ik mijn geld liever in orgels en zo steek. Om een lang verhaal een beetje korter te maken: ik kon geen redelijke bedrijfshal vinden, ik hou ervan buiten gebaande paden te treden en als liefhebber van religieuze architectuur is het dan niet moeilijk je voor te stellen dat het idee postvatte dat ik al mijn activiteiten ook zou kunnen ontplooien in een … kerk …

Ik heb dit verhaal uitgebreid opgeschreven op een aparte pagina: hoe mijn liefde voor vooral negentiende-eeuwse religieuze architectuur en de behoefte aan een bedrijfshal uiteindelijk werden gecombineerd in de koop van de Corneliuskerk. Maar hoe ga ik mijn eisen in de kerk realiseren?

Om optimaal van de kerk te kunnen genieten, zou ik er graag verblijven en mijn (andere) werk daar doen. Ik zou er graag een kantoor realiseren voor mijn adviesbedrijf Swartvast. Ik heb daarvoor eigenlijk weinig nodig, misschien een goede internetverbinding. Wacht, waarom zou ik mijn collega's niet uitnodigingen om in de kerk te vergaderen? Behalve dat het inspirerend zou zijn en buiten de gebaande paden, zou het ook mijn ietwat ongebruikelijke spectrum van liefhebberijen en fascinaties illustreren. Het is misschien een beetje 'vaag' maar ik ben vaag genoeg om dat helemaal niet erg te vinden!

Wonen in een kerk heeft mij altijd sterk aangetrokken. Stel je een woonkamer voor met een geweldig uitzicht op een inspirerende architectuur en een bed onder de gewelven. Ik zal zeker geen modern van alle gemakken voorzien huis bouwen in de kerk, niet alleen omdat het te kostbaar is, maar vooral omdat dat zou afleiden van dat je in een kerk woont. Nu moet wel worden gezegd dat deze overweging wat makkelijker is te realiseren als je het gebouw niet met vijf of dertien andere gezinnen moet delen.

Vóórdat er mogelijk een huis in de kerk zal worden gerealiseerd, verblijf ik daar vanaf het begin voor meer dan één dag per week, om de reistijd te verminderen en zoveel mogelijk tijd te kunnen besteden als maar enigszins praktisch haalbaar is aan het werken aan de kerk. Ik doe alles in mijn eentje dus ik heb veel tijd nodig. Dus ik moet in ieder geval een plek creëren om er enigszins comfortabel te kunnen eten en slapen.

Voor mij liggen de kwaliteiten van de Corneliuskerk vooral in de expressionische baksteenarchitectuur, met het technische meesterwerk van de prachtige paraboolgewelven. Tel daarbij het gebrandschilderd glas en het wordt duidelijk dat het interieur inspirerend is. Maar hoe denk ik alle bovenstaande eisen en overwegingen te kunnen realiseren in de 'Corneliusbasiliek'?

Mijn doel is de ruimte zoveel mogelijk intact te laten, omdat dit behalve een ruimte om aan orgels en auto's te werken toch vooral een inspirerend monument van religieuze architectuur is. Dit wil ik als volgt doen.

• Ik wil zoveel mogelijk de grote ruimte 'onvervuild' en ongeblokkeerd laten. Er komen dus weinig of geen muren, stapels, vloeren enzovoort die het zicht op deze grootse ruimte zouden verstoren. Ik moet natuurlijk wel wat kwijt, dus tot drie meter hoge dingen zullen er wel staan (pijpstellingen, kastdelen).
• Mocht ik een huis in de kerk realiseren, dan kan dat naar mijn huidige inzicht het beste door drie verdiepingen (bouwlagen) in het zuidtransept te bouwen. Daardoor steekt het huis niet in de viering, waarmee het de gewaarwording van de grote 'central space' (die term heb ik geleend van de Anglicaanse kathedraal in Liverpool, maar die 'central space' is pas gigantisch) en het zicht vanuit het schip op de absisgewelfschildering zou verstoren. Ik zou voor de woning zelfs het gebrandschilderde raam handhaven en de vloerniveaus aan de voorstelling daarop aanpassen en een aantal panelen in ramen plaatsen die open kunnen, waardoor je als je dat wilt daglicht in de woning zou kunnen toelaten.
• Er komt een zeer groot orgel en dit zal inderdaad het zicht op westelijke schipeinde met de orgelgalerij/koortribune blokkeren en de twee originele orgelkassen incorporeren, maar het is de enige manier om mijn plannen te realiseren. Wat ik nu in gedachten heb, is een combinatie van twee orgelfronten die ik in bezit heb. Ik zal de pijpen opnieuw spuiten en het front zal 9,5 meter hoog en 13 meter breed zijn. Ik denk dat het zal overtuigen (het dreigt misschien wel mooi en indrukwekkend te worden ook).
• Alle gebrandschilderde ramen blijven gehandhaafd. Ze dragen er in niet geringe mate toe bij dat de kerk zeer donker is, maar ze zijn zeer fraai en bovendien belangrijke scheppingen van één kunstenaar, Piet Clijsen. Ze zijn wel aan restauratie toe maar dat zal ik nooit kunnen betalen.
• Voor mij zijn de bakstenen gewelven het meest fascinerende onderdeel van de architectuur. Feitelijk hebben de gebroeders Oomen een fraaie ontwerpprestatie geleverd met de parabolische gewelven, gordelbogen, scheibogen en de tongewelven in de zijbeuken, allemaal perfect geïntegreerd in een logische, goed ontworpen baksteenstructuur. De verlichting van de kerk was, toen ik hem kocht, om eerlijk te zijn niet zo best. Met name omdat de hogedruk-kwik-gasontladingslampen een lelijk soort blauwachtig groen licht geven, dat ook niet helder genoeg is, maar ook omdat de prachtige gewelven zeer donker blijven en het lastig is de fraaie architectuur zo te bewonderen. Ik zal de mooie stenen gewelven benadrukken door ze van onderen te belichten.
• Ik zal de huidige gasontladingslampen vervangen door LED 'highbay' lampen, normaliter gebruikt in hoge bedrijfshallen of magazijnen. Deze LED highbay-verlichting heeft toevallig een dimfunctie aan boord. Dat is mooi want dan kan ik de gewelfverlichting als (indirecte) hoofdverlichting gebruiken en daar met de dimmer zoveel direct licht van de nok van het gewelf aan toevoegen als nodig is voor wat je in de kerk wilt doen. Dit bespaart ook energie (OK, de toegevoegde gewelfverlichting kost natuurlijk extra energie maar wie mooi wil zijn moet pijn lijden, nietwaar?). Er is wel een complicatie: voor dit type dimfunctie moet ik twee extra draden per lamp over de gewelven aanleggen …
• Ik zal de eiken banken bewaren. Ze zijn een monumentaal onderdeel van het interieur (dat wat mij betreft verder gesloopt is dan nodig was om het gebouw te 'ontkerken'). Maar ik heb de ruimte nodig, dus ik zal ze op een efficiënte manier tot drie meter hoog opstapelen in het noordertransept en een deel ervan tevoorschijn halen als dat voor een activiteit in de kerk nodig is. Ik zal de vurenhouten banken wegdoen, voor zover de houtworm daar althans niet mee aan de haal is gegaan.
• Ik streef ernaar de Mariakapel te herstellen in zijn originele staat. Ik hoop, met hulp van enige Welbergenezen, de bisschop er vroeg of (waarschijnlijker) laat van te kunnen overtuigen dat dat om verschillende redenen het beste is: om culturele, historische maar ook om religieuze redenen. Ik weet waarover ik het heb.
• Ik heb een draagkrachtige betonnen vloer nodig voor mijn auto's, orgels en heftruck, maar ik ben van plan de originele 'dubbelhardgebakken' tegels te handhaven: ze zijn nogal slordig en beschadigd, maar ja, ze zijn origineel en horen bij het monument, nietwaar?
• Ik zou graag op den duur zonnepanelen op het dak leggen, met name omdat ik geen aardgas voor de verwarming van het gebouw wil gebruiken. Ik vind zonnepanelen weinig afbreuk doen aan het uiterlijk van het monument en als dat al zo is, dan is het het waard.

Het is duidelijk dat de Corneliusbasiliek een monument is, maar … hij is niet geregistreerd als beschermd monument, niet op nationaal niveau als Rijksmonument en niet op gemeentelijk niveau als gemeentelijk monument. Ik ben behoorlijk overtuigd van de kwaliteiten van het ontwerp en van het nationaal belang als erfgoed, dus het verbaast me eigenlijk nogal. Ik weet dat de Gemeente Steenbergen de Corneliuskerk graag als gemeentelijk monument zou aanwijzen, maar dat men huiverig is dingen te doen die het voortbestaan van het gebouw zouden kunnen compliceren, dat door de gemeente als zeer belangrijk voor Welberg én Steenbergen wordt beschouwd. Omdat ik altijd hard gestreden heb voor monumenten, zou de monumentenstatus voor de Corneliuskerk mooi zijn. Maar ik verwacht wel toepassing van het principe (dat ook toepasbaar is als je belastingen wilt begrijpen bijvoorbeeld) dat een monumentenstatus aan de ene kant de eigenaar beperkt in zijn eigendomsrecht en de moeite die hij moet doen om het gebouw in goede staat te houden, maar dat hij aan de andere kant financieel aangemoedigd wordt dit te doen.

De Corneliuskerk is altijd het centrale gebedshuis in Welberg geweest en nu het dit niet meer is, hoofdzakelijk doordat minder en minder mensen de kerk bezochten en eraan bijdroegen, is het nog steeds een brandpunt in Welberg. De Stichting Ontspanning voor Welberg organiseerde er, na de onttrekking van de kerk aan de eredienst, een Halloween-theater en een Kerstmarkt. Hoe past het organiseren van activiteiten in mijn plannen voor het gebruik van de kerk?

Als ik de kerk geschikt heb gemaakt voor wat ik erin wil doen, zal het een privé-plek zijn met onderdelen, stapels, gereedschap en spullen en zooi overal. Niet erg geschikt om het publiek toegang toe te verlenen. Maar toch, ik ga proberen het zodanig te organiseren dat ik de Corneliusbasiliek af en toe kan openstellen voor een publieke of private activiteit.

Enige overwegingen over het organiseren van activiteiten heb ik genoteerd op de daaraan gewijde pagina, zie de link hieronder.

Als je wat voor idee dan ook hebt voor een activiteit in de kerk, een concert, een bijeenkomst, als je de kerk wilt bezoeken of als je zin hebt in een avontuurlijke tocht, neem dan contact met me op.

Als je deze inspirerende ruimte wilt huren, daar advies over wilt of er ideeën over hebt, neem ook contact met me op!

Met het bovenstaande in gedachten – we zouden het heel goed "user requirements" kunnen noemen, een term die binnen mijn andere werk heel bekend is – hoe zou de Corneliuskerk eruit gaan zien? Hoe ga ik dat organiseren?

Ruimtelijke overwegingen en randvoorwaarden

• Om het mogelijk te maken auto's en orgels in de kerk te plaatsen, zullen de kerkbanken en de houten vlonders waarop deze staan moeten worden verwijderd en moet de ruwe betonnen vloer vlakker en egaler worden gemaakt.
• Omdat de ruwe betonvloer (stampbeton noemt men dat: een aangestampte gestorte betonvloer zonder wapening) waarschijnlijk moet worden versterkt en gladder worden gemaakt, zit ik te overwegen om de hele vloer te vervangen door een nieuwe vloer van gewapend beton met vloerverwarming erin. Dit is een enorme klus en zeer kostbaar, maar uiteindelijk wel de meest economische manier om de kerk te verwarmen.
• De huidige heteluchtverwarming is veel te duur in het gebruik. Ik overweeg vloerverwarming, maar met beperkingen. Het enige doel is om de kerk te verwarmen tot ongeveer 10°C tot 12°C om de relatieve vochtigheid niet te hoog te laten oplopen. Je stookt zo als het ware het vocht en de kou uit de kerk, maar echt warm zal het niet worden. Kan ook niet. Ik heb hiervoor al veel onderzoek gedaan. Ik hoop dat later via de website te delen.

Auto's, auto-onderdelen en werkplaats

• Mijn ongeveer tien auto's zullen worden opgesteld in het noordelijke deel van het schip (aan de linkerkant als je de kerk binnenkomt). De Rovers zijn 470 cm lang en passen daarmee precies tussen de pijlers, die 500 cm tussenruimte hebben. Er is dan nog steeds ruimte voor de 500 cm lange Daimlers: die kunnen zelfs dwars geparkeerd worden met de neus naar het middenpad. Doordat ik gewend ben te woekeren met de ruimte (oftewel: omdat ik zoveel zooi verzamel dat het altijd net niet past) tekende ik in eerste instantie een opstelling waarbij de auto's spiegel aan spiegel geparkeerd zijn, maar deze basiliek verschaft me meer ruimte dan mijn huidige bedrijfshal.
• Ik waarschuw u alvast: er zijn ook wrakken tussen mijn auto's. Ik heb ze domweg gekocht voor de onderdelen. Koop zes keer een onderdeel, of twee onderdelen waar je moeilijk aan kunt komen, en je kunt beter een hele auto kopen! "Duizend voor de prijs van zes!" Als je die tenminste kwijt kunt … Nee, de Corneliusbasiliek wordt niet bepaald een exclusief automuseum. Hoewel Jaguars altijd schijnen indruk te maken.
• In het zuidelijk deel van het schip zullen een paar palletstellingen komen te staan. In of naast die stellingen zullen grote reserveonderdelen worden bewaard, zoals deuren, motorkappen en spatborden.
• In het zuidelijk transept, onder het gebrandschilderde raam, zullen magazijnstellingen komen met gereedschap en kleinere onderdelen. Ook olies, onderhoudsmiddelen en een krik zullen daar worden opgeslagen.
• Mijn las-, slijp- en zaagapparatuur en dat soort gereedschap zal daar ook ergens worden neergezet.
• In de viering van de kerk heb ik dan een vrije ruimte om een auto op te krikken en eronder te werken. Als er een activiteit in de kerk wordt georganiseerd, moet ik de viering van dat soort dingen vrijmaken.
• Sommige auto's kunnen rijden, de meeste niet. Indien noodzakelijk kan ik auto's tijdelijk uit de kerk sjouwen over de zware oprijplaten die ik heb.
• Er zullen geen auto's buiten de kerk worden gestald, behalve soms tijdelijk. Het zijn Engelse auto's, nietwaar? Engelse auto's zijn niet gemaakt om buiten te laten staan.

Orgels en orgelbouw

• In de eerste travee van het schip (dat is dus tot de eerste pilaren als je de kerk in komt) zal ik een zeer groot orgel bouwen, dat de gehele travee beslaat. Het zal bestaan uit twee gescheiden delen op drie meter hoge vloeren aan weerszijden van het gangpad en zal vooral bestaan uit delen van door mij gedemonteerde orgels. Het 13 meter brede orgel zal twee gespiegelde fronten hebben, met tot zes meter lange frontpijpen uit twee gedemonteerde orgels. In het midden, boven het middenpad, komt een meter hoger een kleiner deel, met mogelijk een verlicht gebrandschilderd raam (dat komt uit de Vincentiuskerk in Amsterdam, ik heb het al twintig jaar). Het orginele Vermeulen-orgel van de Sint-Cornelius – laten we het Corneliusorgel noemen – blijft op zijn plek en zal worden opgenomen in mijn orgel. Laten we mijn orgel Laurentiusorgel noemen.
• Onderdelen van de orgels die ik gedemonteerd heb, zullen worden opgeslagen in het schip van de kerk, meestal op pallets. Het zal er voor de oppervlakkige waarnemer een beetje als een zooitje uitzien, maar dat is het niet!
• Sommige pallets met orgelonderdelen worden gestald in palletstellingen, ook in het schip.
• In het zuidtransept wordt een opslag gerealiseerd voor grote houten panelen van gedemonteerde orgels. Er komt ook een dubbeldiepe en dubbelbrede palletstelling met onderdelen en houten pijpen, waaronder Subbas-pijpen (wacht, nu ik dit zit te vertalen is dit achterhaald: deze grote palletstelling komt niet in het zuidtransept maar in het schip en zal ook als steun gebruikt worden voor de 16'-pijpenstelling).
• In het schip komen palletstellingen met rechtop geplaatste metalen (meestal zinken) orgelpijpen.
• In het schip komen stapels houten pijpkisten met kleinere orgelpijpen. Ik schat dat ik in totaal zo'n 6.000 orgelpijpen heb, van zeer klein tot zeer groot. En nee, ik kan er niet één missen.
• Zowel om onderdelen op de 3 tot 4 meter hoge orgelvloeren te kunnen zetten als om pallets met orgel- en auto-onderdelen in palletstellingen te kunnen hijsen, zal ik een heftruck nodig hebben. Een elektrische vorkheftruck heeft 400 Volt nodig om te kunnen laden. Dat zit wel in de meterkast, maar niet in de kerk, dat moet ik dus aanleggen.
• In het zuidtransept, onder het gebrandschilderde glas, zal een magazijnstelling komen met kleinere orgelonderdelen en orgelbouwgereedschappen.
• In de viering zal een werkplaats voor orgelbouw en metaal- en houtbewerking worden gerealiseerd.
• Ik overweeg bepaalde houtbewerking vanwege het stof in de voormalige doopkapel te doen (links in het ingangsportaal). Deze kan worden afgesloten van de kerkruimte en staat nu nog vol met spullen van Ontspanning voor Welberg.
• De centrale speeltafel van mijn, laten we zeggen 'Laurentiusorgel' zal worden geplaatst in het koor of in de absis van de kerk. Hij is elektronisch met het orgel verbonden via een dunne kabel.
• Speeltafels van orgels komen in het koor te staan. Die zien er immers mooi uit, ook al zijn ze nergens op aangesloten.
• Misschien verzamel ik nog andere orgels; een of twee daarvan zouden in het koor of de absis kunnen worden opgesteld.
• Het grote hoofdorgel of de kleinere orgels in het koor kunnen worden gebruikt om koren te begeleiden.
• Er is misschien nog wat tijd over (echt?!) om orgelmuziek te studeren op een van de orgels.

Kantoor en wonen

• De kerk zal nooit worden verwarmd tot 'kamertemperatuur', omdat dat onbetaalbaar is. Het is trouwens ook niet goed voor het gebouw. Kantoorwerk doen en er wonen zal dus gebeuren in een gezellige inspirerende hoek van de kerk zolang het seizoen verwarming nog niet nodig maakt. Het zal er een beetje uitzien zoals mijn eerste ervaring, toen ik onder de schildering van Sint-Jozef sliep omdat ik het 'pastorieke' rechts van de kerk aan het renoveren was.
• Aanvankelijk wilde ik als eerste klus aan de kerk, direct na de koop, de sacristie verbouwen tot een kleine 'woning'. Omdat er geen nutsvoorzieningen zijn was dat niet haalbaar. Daarom begon ik het kleine kantoor rechts naast de ingang van de kerk te renoveren, zodat ik er kan verblijven en slapen.
• Nadat ik de belangrijkste klussen heb gedaan, zal ik beginnen met de sacristie om te bouwen tot een bewoonbaar huis. Een simpele (waarom niet?) keuken zal ik misschien plaatsen in de gang tussen sacristie en absis, een toilet in de opslagruimte onder de trap en de zolder kan mooi worden verbouwd tot slaapkamer en kantoor. De gemetselde kamer voor liturgische gewaden, die afgescheiden is van de zolder, zou mooi kunnen worden verbouwd tot badkamer. De sacristie wil ik isoleren en zoals ik er nu over denk zou ik de huidige houten vloer verwijderen en vervangen door een goed geïsoleerde vloer met vloerverwarming (die is zo'n 15 cm dik en dat zou zo niet passen).
• We hebben besloten om lekker in ons stijlvolle huis in Dongen te blijven wonen, dus de komende jaren gaan we van de Corneliusbasiliek niet onze hoofdverblijfplaats maken.
• Maar als we dat wel zouden doen, zijn er twee opties. We zouden de sacristie kunnen uitbreiden met een klein bouwdeel grenzend aan de sacristie en de gang naar de absis. Of we bouwen een compleet huis van drie bouwlagen (dat is de technische term voor begane grond plus twee verdiepingen) in het zuidelijke transept. Door op de begane grond nutsruimten die geen daglicht nodig hebben onder te brengen (badkamer, keuken, bergruimte), kunnen we de buitenmuur intact laten. Op de eerste verdieping komt dan een ruime woonkamer met uitzicht op het kerkinterieur en met licht door het gebrandschilderde glas. Op de tweede verdieping komen dan slaapkamers en een kantoor. Onder het prachtige kruisgraatgewelf van gele IJsselsteentjes. Ook met uitzicht op de kerk.

Publieke en private activiteiten

• De brede viering (155 m2), koor (60 m2) en de ruime absis (50 m2) zullen beschikbaar zijn voor publieke en private activiteiten.
• Er is ruimte voor maximaal omstreeks 200 zitplaatsen, die kunnen worden gerealiseerd door de orginele eiken kerkbanken terug te zetten. Normaliter worden deze opgeslagen in het noordertransept. Nou ja, een simpel klusje is dat niet want één zo'n eiken gevaarte is 620 cm lang en 105 kilogram zwaar. (Nu ik dit schrijf heb ik ze met de heftruck tijdens een uitgebreide precisie-operatie opgestapeld! In mijn eentje!)
• Ik zal mijn auto's en werkplaatsspullen uit de viering verwijderen indien nodig en zorgen dat in de rest van de kerk vurige vingertjes van mijn spullen afblijven. Hoewel ik geneigd ben te geloven in het goede van de mens, zeker als ze mijn kerk bezoeken.
• Ik houd rekening met het opnieuw inrichten van de kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Welberg. Dit is om verschillende redenen belangrijk: niet alleen om religieuze in het algemeen en als plaats van aanbidding voor Welbergers, maar ook als de historisch belangrijke plaats van de bediscussieerde Mariaverschijning in Welberg aan Janske Gorissen.
• De toren is ook beschikbaar. Wat denk je van een 'ontbijt met uitzicht' bij de luidklokken? Twee keer per uur maakt de klok wat rumoer, maar je hoort dat aankomen en dat is op tijd genoeg om eventueel je oren dicht te doen. Of wat dacht je van een werkplaats, of workshop, wat in het Nederlands iets anders betekent, in de 5 x 5 meter grote torenruimte, met zijn 5,5 meter hoge plafond?