Rens Swart 2015; Hugo Landheer en Rens Swart rond 1993

Een unieke en succesvolle vereniging

Het Cuypersgenootschap is een in 1984 opgerichte vereniging, die zich tot doel stelt om begrip te kweken en kennis op te bouwen omtrent negentiende- en twintigste-eeuws cultuurgoed in Nederland en dit ook actief te behouden. Maar al te vaak wordt bijvoorbeeld bouwkunst uit die jaren automatisch als van minder allooi beoordeeld, zeker als het neostijlen betreft die immers 'echte' middeleeuwse stijlen als inspiratiebron hadden. Dat dit zeer goed onderbouwde en in zichzelf zeer waardevolle kunstuitingen zijn moet nog vaak worden uitgelegd.

Het Cuypersgenootschap is een unieke vereniging. Enerzijds verzamelen de actieve leden en bestuursleden, soms gepromoveerde kunsthistorici maar ook mensen die hun deskundigheid op een andere manier hebben opgebouwd, kennis op een hoog niveau. Daarover wordt onder meer gepubliceerd in de tijdschriften van het Cuypersgenootschap, De Sluitsteen en het Cuypersbulletin. Anderzijds wordt die hoogstaande kennis gebruikt voor het voeren van acties tot behoud van cultuurgoed uit de negentiende en twintigste eeuw. Op dit gebied is een grote juridische expertise opgebouwd.

De activiteiten van het Cuypersgenootschap zorgen in ieder geval voor een toegenomen maatschappelijk begrip voor de cultuur uit de negentiende en twintigste eeuw. Daarnaast heeft het Cuypersgenootschap, vaak zij aan zij met lokale clubs, door de gedegen onderbouwde manier van actievoeren reeds heel wat bijzondere gebouwen van de ondergang weten te redden.

Een vereniging die zoveel bereikt en zulke op het oog ver uit elkaar liggende expertisegebieden in zich verenigt baart opzien en krijgt waardering. Dat bleek wel: in 1997 ontvingen we uit handen van Prins Bernhard de Prins Bernhardfonds Monumentenprijs, waaraan een geldbedrag van ƒ 100.000,– is verbonden. Het lezenswaardige juryrapport vindt u op deze website (zie het menu hiernaast).

Rens Swart en het Cuypersgenootschap

Vanaf mijn eerste levensjaren heb ik onze 'huiskerk', St.-Bonifatiuskerk in Alphen aan den Rijn, als zeer inspirerend ervaren. Deze neogotische kerk is in 1884 ontworpen door E.J. Margry. Mijn grote belangstelling voor de negentiende-eeuwse bouwkunst is ontstaan doordat ik in deze kerk al op jonge leeftijd alle spelonken verkende en van architectuur en interieur onder de indruk was.

Het is deze belangstelling die uiteindelijk heeft geleid tot een elf jaar durend semi-professioneel bestuurslidmaatschap van het Cuypersgenootschap (van 1992 tot en met 2003). Ik heb tijdens mijn activiteiten voor deze vereniging tot behoud van negentiende- en twintigste-eeuws cultuurgoed in Nederland een schat aan professionele ervaring opgedaan, variërend van het opzetten van een boekhouding en ledenadministratie, het ontwerp, hoofdredacteurschap en productie van een tijdschrift, het doen van architectuurhistorische en orgelkundige studies, tot het voeren van monumentenrechtelijke zaken voor rechtbank en Raad van State. Dit was voor mij een zeer vormende en inspirerende bezigheid, ik denk zelfs dat het het belangrijkste is dat ik tot nu toe in mijn leven heb gedaan. Het kostte me ook onbeschrijflijk veel tijd.

Op de pagina's onder dit hoofdmenu beschrijf ik het Cuypersgenootschap en mijn bijdragen daaraan. Het gaat over mijn bestuurswerk als tweede secretaris, penningmeester, ledenadministrateur, boekhouder, maar ook als oprichter, vormgever en hoofdredacteur van het Cuypersbulletin. En passant komen daarbij allerlei aspecten van het werk aan bod, onder meer op het gebied van orgels en de behoudsacties die ik daarbij voerde, maar net zo goed op het gebied van vormgeving en andere ondersteunende zaken waarover ik graag wat meld.

Meer over het Cuypersgenootschap

Om het Cuypersgenootschap hier nog wat breder toe te lichten, zijn ook algemenere pagina's opgenomen, bijvoorbeeld over de doelstellingen van het genootschap, de manier waarop bestuursleden 25 jaar na de oprichting terugkeken, het juryrapport van de Prins Bernhardfonds Monumentenprijs en een aantal artikelen uit het Cuypersbulletin.

Zie het menu hiernaast. (Sommige onderwerpen moet ik nog uitwerken.)