Fascinatie is de sleutel tot kwaliteit

Terugblik op 25 jaar Cuypersgenootschap

Bij gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan van het Cuypersgenootschap in 2009, verzocht de redactie van het Cuypersbulletin de ooit actieve bestuursleden om voor dit tijdschrift een terugblik te schrijven. Op de pagina's hiervóór is het stuk van Rens Swart te lezen. Hoofdredacteur Hugo Landheer, lang bestuurslid en mederedacteur met Rens Swart, schreef voor dit nummer een voorwoord dat zeker lezenswaardig is.

Redactioneel van de jubileumuitgave van het Cuypersbulletin (2009–3, oktober 2009)

Hugo Landheer
oktober 2009

Voor u ligt de jubileumuitgave van het Cuypersbulletin. 25 jaar Cuypersgenootschap, het is niet niks!

Dit nummer is lang in de maak geweest. Eind vorig jaar boog het bestuur zich over de vraag hoe vorm te geven aan de herdenking van het 25-jarig bestaan. We besloten toen in ieder geval enige activiteiten te plannen omdat het genootschap zich in de achter ons liggende tijd vooral heeft gemanifesteerd door middel van daden.

In januari ondernamen we een speciale excursie naar Maastricht, de plaats waar het allemaal begon: Met een man of veertig hebben we in en om de St. Pieter [bedoeld zal zijn: de Sint-Servaas! RS] de geboorteplaats van ons genootschap nog eens bekeken. Het was als vanouds een gezellige en leerzame dag. Een 25-jarige staat in het algemeen pas aan het begin van een loopbaan. Familie en vrienden verheugen bij die gelegenheid meestal over de afronding van een studie en het begin van een loopbaan. Bij een juridische persoonlijkheid als het CG is van een voorbereiding op een werkzaam leven meestal geen sprake. Sterker nog, in zekere zin was het CG een 'moetje'. Begin 1984 bleek dat in allerijl een rechtspersoonlijkheid moest worden opgericht om invloed te kunnen uitoefenen op de besluitvorming rond de restauratie van de St. Pieter [Sint-Servaas, RS]. Letterlijk rond de keukentafel werd het genootschap opgericht. Een indruk van wat er sindsdien is gebeurd, kunt u vinden in dit bulletin.

Een tweede hoogtepunt van dit jubileumjaar is de driedaagse excursie naar Pierrefonds, het kasteel dat Cuypers inspireerde tot de restauratie van kasteel de Haar. Ongeveer tegelijkertijd verschijnt dit speciale nummer van het Cuypersbulletin. De inhoud bestaat voornamelijk uit terugblikken van oud-bestuursleden op hun tijd als bestuurslid. De stukken zijn waarschijnlijk ook interessant voor mensen die het Cuypersgenootschap (nog) niet zo goed kennen. Opvallend in veel artikelen is de sfeer. De mensen die het CG oprichtten, waren vrienden die hun kennis over en passie voor minder gangbare monumentale gebouwen wilden delen. Er werd hard geknokt voor het behoud van allerlei gebouwen en op de afloop werd een goed glas gedronken. Het is nu nauwelijks meer voor te stellen dat bestuursvergaderingen soms een hele dag duurden. Wat een tijd!

Naast de bijdragen van oud-bestuursleden bevat dit nummer enkele overzichten. Er is een overzicht van de acties die zijn gevoerd in de afgelopen jaren. Het bleek een hele klus om dat samen te stellen, omdat veel van de acties al geruime tijd waren afgerond en niet zo vers meer in het geheugen lagen. Opvallend aan het overzicht is dat het aantoont dat het Cuypersgenootschap zich niet alleen heeft ingezet voor kerken. Ook ziekenhuiscomplexen, postkantoren, scholen, gemeentehuizen, fabrieken en stations zijn in de afgelopen vijfentwintig jaar door toedoen van het CG of in samenwerking met andere organisaties van de ondergang gered.

Naast de acties waren er de excursies, een statutair doel van het genootschap. De excursies dienden voor de verbreding van de kennis en versteviging van de band tussen de leden. Dus bevat dit nummer ook een overzicht van de excursies. Een derde overzicht is dat van de omslagen van De Sluitsteen. Ons wetenschappelijk tijdschrift heeft nogal wat gedaante wisselingen ondergaan, zoals u zelf kunt beoordelen. De omslagen van alle jaarboeken zijn opgenomen.

Rechtszaken kort en lang, boeken, promoties, biografieën, tijdschriften, artikelen, excursies, congressen, bijeenkomsten, vriendschappen, een opera (!) … Pierre Cuypers zou zich waarschijnlijk verbazen over de hoeveelheid energie die hij nog altijd weet los te maken. De oprichters van het genootschap kunnen in ieder geval tevreden zijn dat het kleine boompje dat zij in 1984 plantten rijkelijk vrucht draagt.

Overzicht: Terugblik 25 jaar Cuypersgenootschap

Het nieuwe in niet-bestaande oude staat gebrachte interieur van de Sint-Servaaskerk in Maastricht

Het nieuwe in niet-bestaande oude staat gebrachte interieur van de Sint-Servaaskerk in Maastricht, na vernietiging van het negentiende-eeuwse interieur, dat de leden van het Cuypersgenootschap bij wijze van 25-jarig jubileum op 17 januari 2009 bezochten. Foto Rens Swart

Enkele leden van het Cuypersgenootschap in de westbouw van de Sint-Servaas tijdens de jubileumexcursie. Foto Rens Swart

Oprichter Wies van Leeuwen toont tijdens de jubileumexcursie hoe de Servaas ooit geweest is

Mede-oprichter en oud-voorzitter van het Cuypersgenootschap Wies van Leeuwen licht de relatie van het Cuypersgenootschap met deze kerk aan de jubileumexcursiedeelnemers toe. Foto Rens Swart

De Sint-Servaaskerk, inmiddels basiliek, vanaf het Vrijthof

De Sint-Servaaskerk, inmiddels basiliek, vanaf het Vrijthof. Foto Rens Swart

Groepsfoto excursie Cuypersgenootschap Veghel juni 2000

De inmiddels traditionele groepsfoto, gemaakt voor het portaal van de St.-Lambertuskerk te Veghel, een schepping uit 1858–62 van Cuypers, bezocht tijdens de excursie van 3 juni 2000. Foto Leo Dubbelaar

Met vriendelijke groeten,
Rens Swart